Zaterdag 26 oktober 2013 lanceerde SBS6 het nieuwe tv-programma Welkom bij de Kamara’s, in eerste instantie aangekondigd als een reality programma, waarin BN-ers 3 weken verblijven bij een Afrikaanse stam, de Kamara’s. Enkele weken voor de lancering werd bekend dat de celebrities voor de gek waren gehouden. Bij de authentieke Afrikaanse stam (de Damara’s) hadden zich acteurs uit Nederland gevoegd, die als de Kamara’s vanuit vooraf gescripte situaties de BN-ers verzonnen rituelen lieten doen. Met deze content valt het programma binnen het genre scripted reality. Scripted reality is er inmiddels in allerlei vormen, waarover verschillend wordt geschreven, best verwarrend. Een goed moment om eens stil te staan bij het genre.
Reality tv-formats waarin gescripte onderdelen zijn opgenomen, worden aangeduid als hybrid reality en guided reality, toen bleek dat in het Amerikaanse reality programma Duck Dynasty (A&E) echte situaties worden gecombineerd met gescripte onderdelen. Daarnaast wordt structured reality gebruikt om aan te geven dat een reality programma wordt gestructureerd als een fictie serie. Voorbeelden hiervan in Engeland zijn Made in Chelsea (E4) en Living on the Edge (MTV UK) en in de VS Laguna Beach (MTV USA).
Een nieuwe vorm van de combinatie van real en scripted is trouwens al te zien in Engeland en de VS: de scripted talkshow. In ‘reunion shows’ komen reality-sterren bij elkaar om te praten over hun rol en visie op de situaties in het reality programma, zoals Geordie Shore reunion show (MTV UK). In scripted talkshows zitten (vooraf) gescripte onderdelen in de interviews verweven, zoals het Amerikaanse Real Husbands of Hollywood-Reunion (BET) waarin een van de mannen tijdens het gesprek kwaad wordt, zijn kruk omgooit en de studio uitloopt.
In scripted reality wordt het gehele programma geënsceneerd. In Duitsland worden dit soort programma’s sinds 2003 uitgezonden, en bestaat de scripted reality voornamelijk uit werkelijke verhalen of situaties die worden nagespeeld door acteurs en/of betrokkenen. In Nederland is deze vorm van scripted reality populair sinds Net5 in 2012 startte met Achter gesloten deuren, en Vlaanderen volgt Nederland op dit moment.
Deze vorm van scripted reality is serieus en informatief bedoeld, en komt voor in de:
-human-interest vorm (informatie op basis van nagespeelde reality) over verschillende onder-werpen, zoals de rechtbank (Richter Alexander Hold SAT1), verdacht zijn (Beschuldigd SBS6, Verdächtsfälle RTL-Tel.), relaties (Overspel in de liefde Net5, Berlin:Tag&Nacht RTL-2), gezinnen (Mitten im Leben, Familien im Brennpunkt RTL-T.) of een ziekenhuis (Dokters Net5, Echte verhalen: de kliniek VTM). Vaak wordt het off-side commentaar van betrokkenen, zoals in reality, ook nagespeeld en is er dag- en tijdsaanduiding.
Het naspelen van werkelijke situaties door acteurs komt ook voor in de vorm van fictie, in de:
-drama vorm (fictie op basis van geacteerde reality) waar BNN in Nederland de primeur had met Finals (2000) en Cut! (2003). Zo’n fictie serie wordt gefilmd alsof het reality is, alsof het op dat moment plaatsvindt, en vaak is het voor de kijker niet meteen duidelijk dat acteurs het spelen.
In 2010 bij een onderzoek naar internationale tv-trends voor mijn boek kwam ik scripted reality tegen in nog een andere vorm:
-comedy vorm (humor door de reality extreem te dramatiseren), waarin mensen bewust voor de gek worden gehouden. Voor de kijker extra vermakelijk, omdat deze weet dat de situatie niet echt is, terwijl bepaalde personen in het programma dat juist niet weten. Deze vorm heeft een raakvlak met het genre hidden-camera-show (‘daar is de camera’) maar is als vervolgverhaal opgezet.
Deze humorvolle variant was in 2003 in verschillende landen te zien: Il Protagonista op Italia1 (de nietsvermoedende David wordt ontvoerd en maakt vreemde situaties mee) en in de VS op TNN Joe Schmo (waar ‘Joe’ denkt in een Big Brother huis te zitten, maar iedereen om hem heen is cast…).
Welkom bij de Kamara’s op SBS6 is een voorbeeld van de comedy scripted reality vorm: niets- vermoedende BN-ers zijn neergezet in een gescripte omgeving: het nagebouwde dorp van een gemengde Afrikaanse stam met een verzonnen naam. Hadden de celebrities bij het uitspreken van de Kamara’s de klemtoon nou maar op de 1e in plaats van op de 2e lettergreep gelegd….
Agnes Dijker / Twitter: agnesdijker / LinkedIn Agnes Dijker